Maluliyet; bireyin bedensel, zihinsel veya ruhsal yeteneklerinde kalıcı bir kayıp yaşaması durumudur. Bu kayıp, bir iş kazası, trafik kazası, meslek hastalığı ya da doğuştan gelen bir engel sonucu ortaya çıkabilir. Maluliyet, bireyin günlük yaşam aktivitelerini ve çalışma gücünü etkilediği ölçüde tazminat hesabına konu olur.
Türk hukuk sisteminde maluliyet; Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve mahkemeler tarafından farklı yönetmelik ve cetveller aracılığıyla değerlendirilir. Bu değerlendirme sonucu kişiye bir "maluliyet oranı" atanır.
Her tür, oran belirlemede farklı şekilde değerlendirilir.
SGK veya sağlık kurulu tarafından belirlenen maluliyet oranı, bireyin iş gücündeki kaybını % cinsinden gösterir. Bu oran, tazminat hesaplamalarında çarpan olarak kullanılır.
Maluliyet oranı yükseldikçe, alınabilecek tazminat da doğrudan artar.
Maluliyet oranı, tazminat hesaplamasında temel değişkendir. SGK ve mahkemeler hesaplama yaparken yaş, cinsiyet, aylık gelir, maluliyet oranı ve yaşam süresi verilerini kullanır. Bu verilerden elde edilen sonuç, mağdurun tazminat tutarını doğrudan belirler.
2025 itibarıyla hesaplamalarda kullanılan formül:
Net yıllık gelir x Beklenen yaşam süresi x Maluliyet oranı x (100 - kusur oranı) / 100
Senaryo 1: 40 yaşında, 25.000 TL aylık gelir, %25 maluliyet, %0 kusur.
Hesap: -------- TL
Senaryo 2: 35 yaşında, 20.000 TL aylık gelir, %50 maluliyet, %20 kusur
Hesap: = ------ TL
Görüldüğü üzere, küçük bir oran değişikliği bile tazminatta büyük fark yaratabilir.
Sigorta şirketleri genellikle kendi hekimlerinden alınan raporları referans alır. Ancak bu oranlar mağdur lehine olmayabilir. Mahkemelerde ise resmi sağlık kurulu raporu esas alınır. Aktüer raporlar da bu oran üzerinden hesaplama yapar.
İpucu: Sigorta şirketinden gelen teklif düşükse, bağımsız aktüer raporu ile oran ve tazminat farkı gösterilerek hak arama yoluna gidilebilir.
1. Maluliyet oranı %10'dan az çıkarsa ne olur?
Genellikle sürekli iş göremezlik tazminatı alınamaz.
2. Sigorta şirketi oranı düşük kabul ederse ne yapmalıyım?
Bağımsız aktüerya raporu ile mahkemeye başvurabilirsiniz.
3. İtiraz hakkım var mı?
Evet. SGK ve mahkeme raporlarına karşı itiraz ve yeniden değerlendirme mümkündür.
4. Maluliyet oranı ile emeklilik hakkım olur mu?
SGK’dan malulen emeklilik için genellikle %60 oran aranır.
Maluliyet oranı düşük görünebilir, ancak doğru hesaplama ile ciddi hak elde edilebilir. Tazminat hesaplama, dikkatli bir teknik değerlendirme gerektirir. Bu süreci uzman desteğiyle yürütmek en doğru yoldur.
Tazminat Hesaplama Aracı ile kendi durumunuza göre sonucu görebilir ve detaylı aktüer raporu talep edebilirsiniz.
Hesaplamada hata yoksa, hakkınız eksilmez.